• ಡಿ.ಸಿ.ಪ್ರಕಾಶ್
ಆಧುನಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ರಾಜಕೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ನಾಯಕರಿಗೆ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸುವ ಘಟನೆ ಹಲವು ಬಾರಿ ನಡೆದಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರ ಉರುಳಿದ ನಂತರ, ಆಡಳಿತ ಬದಲಾವಣೆಯ ನಂತರ ಅಥವಾ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಕೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಾಜಿ ನಾಯಕರನ್ನು ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿ, ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಶಿಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
ರಾಜಕೀಯ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಒಂದು ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರದ ಹೋರಾಟವು ಇಡೀ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಕಥೆಗಳು ನಮಗೆ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.
ಸೆಲಾಲ್ ಬಾಯರ್ (Celal Bayar)
ಟರ್ಕಿ ಪ್ರಧಾನಿ: 1937-39 | ಅಧ್ಯಕ್ಷ: 1950-60
ಟರ್ಕಿಯಲ್ಲಿ 1960ರ ಮಿಲಿಟರಿ ದಂಗೆಯ ನಂತರ, ಅದರ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸೆಲಾಲ್ ಬಾಯರ್ ಅವರ ಮೇಲೆ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ ಆರೋಪ ಹೊರಿಸಿ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ, ಅವರ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ವಯಸ್ಸು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದ ಕಾರಣ 1964ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅವರು ಟರ್ಕಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಾತನಾಡುವ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಜುಲ್ಫಿಕರ್ ಅಲಿ ಭುಟ್ಟೋ (Zulfikar Ali Bhutto)
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ: 1971–1973 | ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ: 1973–1977)
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಜನರಲ್ ಜಿಯಾ-ಉಲ್-ಹಕ್ ನೇತೃತ್ವದ ದಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ರಾಜಕೀಯ ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ತನಿಖೆಯು ಹಲವು ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ.
ಭುಟ್ಟೋ ಅವರನ್ನು ಏಪ್ರಿಲ್ 4,1979 ರಂದು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಆ ಘಟನೆಯು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಾಜಕೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಘಟ್ಟವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ.
ಅದ್ನಾನ್ ಮೆಂಡೆರೆಸ್ (Adnan Menderes)
ಟರ್ಕಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ: 1922–1943
1960ರಲ್ಲಿ, ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಮಿಲಿಟರಿ ಮೆಂಡೆರೆಸ್ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಉರುಳಿಸಿತು. ಅವರು ಟರ್ಕಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನಿ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ.
ಅವರ ಮರಣದಂಡನೆಯನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 17,1961 ರಂದು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಆ ದಿನವನ್ನು ಟರ್ಕಿಯ ರಾಜಕೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಪ್ಪು ಚುಕ್ಕೆ ಎಂದು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬೆನಿಟೊ ಮುಸೊಲಿನಿ (Benito Mussolini)
ಇಟಲಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ: 1922-43
ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಇಟಲಿ ಮುಸೊಲಿನಿಯ ವಿರುದ್ಧ ತಿರುಗಿಬಿತ್ತು. ಜುಲೈ 25,1943 ರಂದು, ಫ್ಯಾಸಿಸ್ಟ್ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮುಸೊಲಿನಿಯನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಿ ಬಂಧಿಸಿತು. ನಂತರ ಅವರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದ ಹಿಟ್ಲರ್, ಜರ್ಮನ್ ಮಿಲಿಟರಿ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದ್ದ ಉತ್ತರ ಇಟಲಿಯ ಸಲೋ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನಾಯಕನಾಗಿ ನೇಮಿದರು.
ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಜರ್ಮನಿ ಪತನಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಅವರನ್ನು ಇಟಲಿಯನ್ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟರು ಸೆರೆಹಿಡಿದು ಏಪ್ರಿಲ್ 28,1945 ರಂದು ಅವರ ಗೆಳತಿ ಕ್ಲಾರಾ ಪೆಟಾಚಿಯೊಂದಿಗೆ ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಿದರು. ಮಿಲಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ದೇಹವನ್ನು ತಲೆಕೆಳಗಾಗಿ ನೇತುಹಾಕಲಾಗಿತ್ತು.
ಇಮ್ರೆ ನಾಗಿ (Imre Nagy)
ಹಂಗೇರಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ: 1953–1955, 1956
ಇಮ್ರೆ ನಾಗಿ ಹಂಗೇರಿಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಆಡಳಿತಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು 1956ರಲ್ಲಿ ಸೋವಿಯತ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಹಂಗೇರಿಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. ಅವರ ದಂಗೆ ವಿಫಲವಾದ ನಂತರ, ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ, ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿ, ಜೂನ್ 16,1958 ರಂದು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ಹಂಗೇರಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರದ ವೀರ ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸದ್ದಾಂ ಹುಸೇನ್ (Saddam Hussein)
ಇರಾಕ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ: 1979–2003
ಅಮೆರಿಕದ ಪಡೆಗಳಿಂದ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲ್ಪಟ್ಟ ಸದ್ದಾಂ ಹುಸೇನ್ ಅವರನ್ನು ಇರಾಕಿ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿತು. ಮಾನವೀಯತೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಅವರನ್ನು ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಡಿಸೆಂಬರ್ 30,2006 ರಂದು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಆ ಶಿಕ್ಷೆ ಇರಾಕ್ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಯುಗವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿತು.
ಹಿಡೆಕಿ ಟೋಜೋ (Hideki Tojo)
ಜಪಾನ್ ಪ್ರಧಾನಿ: 1941-1944
ಟೋಜೋ ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜಪಾನ್ ಅನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ ನಾಯಕ. ಸೋಲಿನ ನಂತರ, ಫಾರ್ ಈಸ್ಟ್ (Far East) ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ಅವರ ಮೇಲೆ ಯುದ್ಧ ಅಪರಾಧಗಳ ಆರೋಪ ಹೊರಿಸಿತು. ಅವರನ್ನು ಡಿಸೆಂಬರ್ 23,1948 ರಂದು ಟೋಕಿಯೊದಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರೆಂದು ನಿರ್ಣಯಿಸಿ ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಲಾಯಿತು.
ಪರ್ವೇಜ್ ಮುಷರಫ್ (Pervez Musharraf)
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ: 2001–2008
2019ರಲ್ಲಿ ದೇಶದ್ರೋಹ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಮುಷರಫ್ ಅವರಿಗೆ ಗೈರುಹಾಜರಿಯಲ್ಲಿ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನಂತರ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಆ ತೀರ್ಪನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು. ಮುಷರಫ್ 2023ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.
ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ (Sheikh Hasina)
ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ: 1996–2001 ಮತ್ತು 2009–2024
ಈಗ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ ಅವರ ಕಥೆಯೂ ಅಂತಹದ್ದೇ ಆಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆದಿರುವ ಅವರಿಗೆ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಪರಾಧ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ, (Bangladesh International Crimes Tribunal) ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಿದೆ.
ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸರ್ಕಾರಿ ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಮಾನವೀಯತೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಅಪರಾಧಗಳಿಗಾಗಿ ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ ಅವರಿಗೆ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಅವರು ಈ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಖಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಒಂದು ಪ್ರಹಸನ ಎಂದು ಟೀಕಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ವಿರುದ್ಧದ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ನೆದರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್‌ನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ತರಬೇಕೆಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ.
